De begin maart gelanceerde rondleidingen Van Gogh op Gevoel in het Van Gogh Museum lopen storm. ‘Het museum heeft voor dit jaar meer workshops ingepland om aan de vraag tegemoet te komen,’ zegt Edith Mulder, directeur van het Oogfonds, dat samen met het Van Gogh Museum de rondleiding voor blinden en slechtzienden tot stand heeft gebracht. ‘Fantastisch! Het is een bevestiging dat we er goed aan hebben gedaan om dit te ontwikkelen.’
Gedeelde ervaring
Het liefst ziet Mulder soortgelijke projecten zo snel mogelijk in alle musea verschijnen. Dat wil zeggen, éérst wil ze heel goed naar de doelgroep zelf luisteren. ‘Dat klinkt heel logisch, maar vaak wordt er iets voor een groep bedacht zonder hen te raadplegen. Het Van Gogh Museum heeft dit programma in samenspraak met blinden en slechtzienden ontwikkeld. En ze hebben hun rondleiders er speciaal voor opgeleid. Zo hoort het.’ Volgende week staat het Oogfonds op de ZieZo-beurs, met een van de in het museum gebruikte relievos van Van Gogh. ‘Daar wil ik met blinden en slechtzienden verder in gesprek, over waar zij behoefte aan hebben als het gaat over het toegankelijk maken van musea en kunst.’ Tot nu toe blijkt vooral de gedeelde ervaring het grootste succes van Van Gogh op Gevoel. ‘Vroeger gingen mensen met een visuele beperking mee naar musea voor familieleden, nu gaan ze voor henzelf en kunnen ze hun ervaring delen. De rondleidingen zijn expres groepsrondleidingen. Door samen te luisteren, voelen, ruiken en er over te praten bouwt de groep samen aan een kunstbeleving.’

Grasgroen
‘Onlangs ik zelf een soortgelijke rondleiding meegemaakt. Samen met mijn nichten deed ik mee aan het programma ‘Special Guests’ in het Van Abbemuseum. Geblinddoekt. We hebben vier kunstwerken ervaren, doordat er verhalen werden verteld, muziek gespeeld, we mochten een maquette en een beeld bevoelen en we hebben live een schilderij beleefd. Het doek was tot leven gekomen doordat iemand was gekleed als het personage op het schilderij, met attributen in de hand die op de voorstelling een belangrijke rol spelen. Wij mochten die persoon bevoelen, terwijl de gids vragen stelde. ‘’Wat denk je dat deze persoon aan heeft?’’ Met onze afzonderlijke indrukken maakten wij samen een beeld. Een gevoelsbeeld. Gevoel is in die zin tweeledig. Tactiel, het voelen met je handen. Maar vooral gevoel in de zin van emotie. Ook zoiets ingewikkelds als kleur kun je overbrengen.’ Groen’ zegt blindgeboren mensen niets, maar als je het omschrijft als ‘grasgroen’ gaat er een wereld open: de herinnering aan de geur van gras en de sensatie van het met blote voeten over een grasveld brengen het bevoelde kunstwerk nog meer tot leven.’
Fotocredits: Laura Raimondo, Oogfonds
De ZieZo-beurs vindt op 9,10 en 11 april plaats in de EXPO in Houten en gratis toegankelijk
Van Abbemuseum Special Guests
Van Gogh op Gevoel